احتمالا عبارت مختصات (Coordinates) طول و عرض جغرافیایی یا به انگلیسی Latitude and Longitude را در درس جغرافیا شنیده اید. دو عدد که در کنار هم یک مختصات منحصربفرد را تشکیل می دهند، بیانگر یک نقطه خاص بر روی کره زمین هستند. در این نوشته به طور کامل به تعریف طول و عرض جغرافیایی و کاربرد های آن در بحث مکان یابی می پردازیم.

طول و عرض جغرافیایی برای موقعیت یابی دقیق هر نقطه در سراسر جهان استفاده می شود. روش های مختلفی برای پیدا کردن طول و عرض جغرافیایی وجود دارد. برخی از روش های پیدا کردن مخصات جغرافیایی به منابع و ابزار های بیشتری نسبت به دیگری نیاز دارند.

طول جغرافیایی (Longitude) چیست؟

طول جغرافیایی یا Longitude بیانگر این است که یک نقطه در کره زمین به چه اندازه از شمال یا جنوب خط استوا دور است که البته به گرینویچ انگلستان نیز معروف است. چون زمین گرد است، مسافت از خط استوا با درجه های زاویه اندازه گیری می شود که خط استوا طول جغرافیایی 0 درجه دارد. اگر به سمت شرق یا غرب حرکت کنید، طول جغرافیایی می تواند تا 180 درجه نسبت به خط استوا تغییر کند.

180 درجه طول جغرافیایی به عنوان خط تاریخ بین المللی نیز شناخته می شوند. طول جغرافیایی به عنوان درجه شرقی در زمانی که در نیم کره شرقی هستیم و جنوب در زمانی که در نیم کره جنوبی کره زمین هستیم داده می شود.

عرض جغرافیایی (Latitude) چیست؟

عرض جغرافیایی یا Latitude بیانگر این است که یک نقطه در کره زمین به چه اندازه از شرق یا غرب خط نصف النهار دور است. با توجه به این که زمین گرد است، مسافت تا خط استوا بر حسب درجه محاسبه می شود و مبدا آن هم خط استوا است که صفر می باشد. بنابراین واحد عرض جغرافیایی درجه است.

به همین ترتیب شمالی ترین نقطه کره زمین، یعنی قطب شمال، 90 درجه و جنوبی ترین نقطه کره زمین، یعنی قطب جنوب، نیز 90 درجه است. فقط زمانی که در نیم کره شمالی بحث کنیم عرض جغرافیایی بر حسب درجه شمالی و زمانی که در نیم کره جنوبی باشد، درجه جنوبی گفته می شود.

دستگاه های ردیاب جی پی اس با استفاده از مختصات طول و عرض جغرافیایی که از ماهواره های جی پی اس خارج از جو زمین بدست می آورند می توانند به شما موقعیت مکانی شما را دقیق روی نقشه مشخص کنند. البته این یکی از چندین کاربرد استفاده از مختصات طول و عرض جغرافیایی است.